Decreet Woonreservegebieden blijft overeind na toetsing door het GwH

Met een arrest van 3 april 2025, nr. 53/2025 verwerpt het Grondwettelijk Hof (GwH) de beroepen tegen het decreet van het Vlaamse Gewest van 26 mei 2023 tot wijziging van de Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening van 15 mei 2009, wat de woonreservegebieden betreft (Decreet Woonreservegebieden).

*****

In het verwerpingsarrest oordeelt het GwH onder meer als volgt:

• De decreetgever wenst het ruimtebeslag in Vlaanderen beperken door te vermijden dat ongeschikte woonreservegebieden worden aangesneden, zonder dat de ontwikkeling van kwalitatieve woonreservegebieden wordt uitgesloten (Parl. St., Vlaams Parlement, 2021-2022, nr. 577/4, p. 11).

• Door de rechtstreekse mogelijkheden om een vergunning te verkrijgen uit te sluiten, wil de decreetgever de gemeenten de mogelijkheid geven om hun ruimtelijke beleidskeuzes te realiseren.

• Tegelijkertijd wil de decreetgever voor de ontwikkeling van woonreservegebieden een uniforme en transparante regeling invoeren, die meer waarborgen biedt inzake ruimtelijke afweging en milieubeoordeling. 

• Bovenvermelde doelstellingen in acht genomen, is het volgens het GwH redelijk verantwoord om ten aanzien van de betrokken gebieden de mogelijkheid uit te sluiten om vergunningen te verlenen zonder dat daaraan een beoordeling van de wenselijkheid van de vrijgave voorafgaat. 

• Het Decreet Woonreservegebieden heeft volgens het GwH dan ook geen onevenredige gevolgen.

De ‘stolp’ – die de Vlaamse decreetgever over de woonreservegebieden plaatste – blijft aldus overeind (zie onze eerdere nieuwsbrief hieromtrent).

Volgens het GwH wordt er dus op wettige wijze decretaal ingegrepen op het niveau van de gewestplannen. De ontwikkelingsmogelijkheid, opgenomen in artikel 5.1.1 van het Inrichtingsbesluit, wordt buitenspel gezet tot 2040, ware het niet dat de zogenaamde tijdelijke ‘stolp’ in de tussentijd nog kan worden bestendigd (of opgeheven) door middel van een RUP of een vrijgavebesluit. In ieder geval zal de Vlaamse Regering voor eind 2043 zelf voor zulke bestendiging of opheffing moeten zorgen, wil ze haar eigen doelstellingen zoals opgenomen in de Strategische Visie van het Beleidsplan Ruimte Vlaanderen behalen.